home - zingeving en ethiek bij dementie - mediteren - contact

 

Blog: Goed voornemen

Ik voel enige reserve om deze blog te schrijven. Maar ik doe het toch, omdat het onderwerp zo vaak ter sprake komt én tegelijk een taboe is.

Ik dacht aan dit onderwerp, omdat we aan het begin staan van een nieuw jaar. Dan kijk je vooruit: wat wil ik dit jaar bereiken? Wat zijn mijn goede voornemens? Welke belangrijke momenten staan mij dit jaar te wachten?
Zo kun je een heel jaar vooruit kijken. En soms nog verder dan een jaar, zeker wanneer je jong bent. Sommige oudere verpleeghuisbewoners zeggen immers wel eens tegen mij: "Jij hebt nog een heel leven voor je!"
Soms antwoord ik: "Dat weet ik niet..."

Dan krijg ik nogal eens het glimlachende verwijt dat ik niet zo somber moet doen. Toch is het sinds alle eeuwen, en in alle religies en levensovertuigingen de ultieme spirituele leermeester: het besef dat je leven eindig is. En dat je, net als op je geboorte, geen greep hebt op de dood. Zie daar het heikele onderwerp.

Het besef dat je leven eindig is, werd door de grote componist Mozart zelfs 'de sleutel tot waarachtig geluk' genoemd. Het betekent niet dat je niet vooruit mag zien, of zelfs somber of gelaten moet worden, wanneer je dat beseft. Integendeel, zou Mozart zeggen. Het maakt je juist vrij! Vrij van de illusie dat je je leven volledig onder controle hebt. Vrij om te leven in het huidige moment, het nu.

Ik kwam daarover een mooie beschrijving tegen, over hoe het besef van eindigheid je leven kan verrijken:
"Daar hoef je niet oud voor te zijn. Iemand als de componist Mozart zag dat al jong in. Ook in spiritueel opzicht was hij erg talentvol. In een brief van 22 april 1787 aan zijn vader dankt hij God, die hem heeft geleerd dat de dood 'de sleutel tot waarachtig geluk' is. Hij, dan 31 jaar oud, is er niet bang meer voor want hij heeft zich vertrouwd gemaakt met 'die goede en trouwe vriend van de mens'. 'Ik ga nooit slapen zonder te bedenken dat (jong als ik ben) ik er bij het gloren van de volgende dag misschien niet meer zal zijn. En toch kan niemand die mij kent zeggen dat ik ooit chagrijnig of zwaarmoedig ben. Dagelijks dank ik mijn Schepper voor mijn gelukkige stemming en wens die van harte al mijn medeschepselen toe.' Dit heldere besef van zijn eindigheid is het geheim van zijn speelse, lichtvoetige en tegelijk diepgaande muziek."(1)

Een mooi moment om te genieten van deze wijsheid van Mozart, wellicht met een stukje van zijn muziek op de achtergrond, om het leven te vieren. Dat is mijn goede voornemen voor 2015. En voor daarna!


(1) Jean-Jacques Suurmond, Meer geluk dan grijsheid. Spiritualiteit van de ouderdom, Zoetermeer 2013, p. 43-44.

 
 
© Tim van Iersel - 2014 - Alle rechten voorbehouden